Açıqlama:

Müasir dövlətlər, bir ictimai forma olmaqla, bir qayda olaraq, cəmiyyətin sosial quruluşunun digər komponentləri üzərində üstünlük təşkil edir. Dövlətin dominant və tənzimləyici rolu müxtəlif səbəblərlə müəyyən edilir: mövcud hüquqi nizam, cəmiyyətin ənənəvi statistik istiqaməti, qeyri-dövlət sektorunun zəifliyi və ciddi sosial problemlərin olması. Müasir bir dini təşkilat da, ən müxtəlif formasiyaları əhatə edən çoxölçülü və çoxşaxəli bir sosial fenomendir: öz hüquqi sistemləri olan güclü və ya təsirə malik olmaqla bəzən dövlət strukturlarını belə üstələyə bilər. Həm dövlət, həm də din, digər keyfiyyət və funksiyalara əlavə olaraq, insan davranışının güclü bir tənzimləyicisi kimi çıxış etməkdədir. Dini təşkilatlar müasir cəmiyyətlərin sosial quruluşunun tərkib hissəsidir. Bəzi ölkələrdə din və dini təşkilatlar əslində qanunu və dövləti əvəz edir və ya siyasi dini gücün həyata keçirilməsi üçün dövlət və qanundan istifadə edir; digərlərində dinə inamsızlıq, ictimai həyatdan uzaqlaşdırılması insan və cəmiyyət böhranının səbəblərindən biri olaraq görülür.