Məqalədə əmək müqaviləsinin əsas şərtlərindən biri kimi işçinin əmək funksiyasının hüquqi tənzimlənməsinin prinsipləri tədqiq olunmuşdur. Ümumi hüquq nəzəriyyəsinin və əmək hüquq elminin hüququn prinsiplərinə dair müddəaları əmək sferasının inkişafının müasir tendensiyaları nəzərə alınaraq işçinin əmək funksiyasının hüquqi tənzimlənməsinin aşağıdakı prinsipləri fərqləndirilmişdir: 1) əmək müqaviləsində təsbit edilmiş işçi və işəgötürənin qarşılıqlı iradə ifadəsi əsasında əmək funksiyasının müəyyən olunmasının müqavilə xarakteri haqqında prinsip; 2) kadr potensialından səmərəli istifadəyə kömək edən əmək funksiyasının müəyyənliyi (davamlılığı) prinsipi; 3) işçilərdən peşəsinə, vəzifəsinə, ixtisasına uyğun istifadə prinsipi. Bu prinsiplər bir-biri ilə qarşılıqlı şərtlənir və sıx bağlıdır. Azərbaycan Respublikasının müasir əmək qanunvericiliyində sadalanan prinsiplər qüvvədə olan AR ƏM-də təsbit edilmiş və əmək hüququnun konstitusion və əsas prinsipləri ilə şərtlənir. Məqalədə eyni zamanda əməyin azadlığı, bərabərlik, əmək funksiyasının müəyyən olunmasının müqavilə xarakteri və s. prinsiplərin mahiyyəti açıqlanmışdır. Fikrimizcə, işçinin əmək funksiyasının müəyyənliyi prinsipinin məzmunu AR ƏM-in aşağıdakı normalarında açıqlanır: 1)işçinin əmək müqaviləsi ilə müəyyən olunmuş əmək funksiyasına daxil olmayan işlərin, xidmətlərin yerinə yetirilməsindən imtina etmək hüququ, belə işləri, xidmətləri icra etdikdə isə əlavə əmək haqqının verilməsini tələb etmək hüququ təsbit edilmişdir (AR ƏM-ni 9-cu maddəsinin “ə” bəndi); 2)işəgötürən işçinin əmək funksiyasının, yəni əmək müqaviləsində nəzərdə tutulan bir və ya bir neçə vəzifə, ixtisas, yaxud peşə üzrə yerinə yetirməli olduğu müvafiq işin və ya göstərməli olduğu xidmətin dairəsini dəqiq və birmənalı müəyyən etməlidir (AR ƏM-in 57-ci maddəsinin birinci hissəsi); 3) əmək funksiyasının dəyişdirilməsinə yalnız tərəflərin qarşılıqlı razılığı ilə yol verilir. Birtərəfli qaydada əmək funksiyasının dəyişdirilməsinə, onun dairəsinin azaldılmasına və ya artırılmasına yol verilmir (AR ƏM-in 57-ci maddəsinin üçüncü hissəsi).
AR ƏM-in 57-ci maddəsində təsbit olunmuş əmək funksiyasının müəyyənliyi prinsipi işəgötürənin üzərinə işçiyə şərtləşdirilmiş əmək funksiyası üzrə iş təqdim etmək vəzifəsi qoyur və ona bu funksiyanın yerinə yetirilməsini tələb etmək hüququ verir (AR ƏM-in 11-ci 38 maddəsinin birinci hissəsinin “c” bəndi; AR ƏM-in 12-ci maddəsinin birinci hissəsinin “a” bəndi).
Müəllif :
V.A.Hüseynli - Bakı Dövlət Universiteti
Nəşr tarixi : 2023
Məqalədə əsas konstitusion hüquqlardan biri olan mülkiyyət hüququnun bir sıra məsələlərinə diqqət yetirilmişdir. Müəllif əsasən mülkiyyət hüququnun toxunulmazlığı müddəasının mahiyyətinə fokuslanmışdır. Bundan əlavə, məqalədə mülkiyyət hüququnun təminatları və onun müdafiə edilməsi ilə əlaqədar bəzi mülahizələr təqdim edilmişdir. Müəllif tərəfindən konstitusion və milli sahəvi normalarla yanaşı, beynəlxalq hüquqi normalar da nəzərdən keçirilmiş və onların təfsirinin təqdim edilməsinə cəhd göstərilmişdir.
Müəllif :
D.R.Davudov - Milli Aviasiya Akademiyası
Nəşr tarixi : 2023
В период первой мировой войны 27 мая 1915 г. Османское правительство Турции приняло Закон «Об отправке и поселении» (SevkveİskânKanunu). Согласно Закону в связи с наступлением вражеских войск была осуществлена эвакуация части армянского населения в другие безопасные провинции Турции. Другой причиной переселения послужило сотрудничество и активное участие в боевых подразделениях противника. В статье анализируются военно-политическая обстановка, сложившаяся в Османской Турции (Восточной Анатолии), массовые убийства, сопровождаемые этническими чистками мусульманского населения со стороны вооруженных армянских формирований. Изложенное послужило основанием для принятия рассматриваемого Закона. В статье также дается анализ основных положений Закона и особенностей его применения в отношении эвакуируемых граждан. На основе изучения государственного архива Турции полностью опровергаются доводы о «геноциде армян», якобы совершенного Османским правительством в 1915 году во время переселения армян в пределах территории Османской Империи.
Müəllif :
Л.К.Салимова - Бакинский Государственный Университет
Nəşr tarixi : 2023
Məqalədə tibb hüququnun ayrı-ayrı institutlarının “əsas hüquqlar” kateqoriyasında konstitusiya qaydası ilə təminat altına alınmasının əhəmiyyəti qeyd edilir. Tibb hüquqlarının tənzimlənməsində “əsas hüquqlar” Konstitusiyanın ümumi qaydasını formalaşdırmaqla diqqətə gətirilir. Bu hüquqlar bir tərəfdən insan hüquq və azadlıqlarına münasibətdə dövlətin öhdəlik, vəzifə funksiyasının istiqamətini müəyyən edirsə, digər tərəfdən fərdlərin beynəlxalq hüquq təsisatlarına müraciəti üçün qanunvericilik əsaslarının formalaşdırılmasını tələb edir.
Müəllif :
P.F.İsmayılova - Bakı Dövlət Universiteti
Nəşr tarixi : 2023
Cinayət qanunvericiliyinin təkmilləşdirilməsi daimi və sonsuz bir işdir. Bu işin səmərəli şəkildə həyata keçirilməsi üçün rəsmi dövlət orqanları ilə yanaşı, hüquq tədqiqatçılarının da üzərinə böyük vəzifə düşür. Baxmayaraq ki, qüvvədə olan Cinayət Məcəlləsinin əksər müddəaları kifayət qədər təkmildir, bəzən onların arasında əlavə və düzəlişlərə ehtiyacı olan normalara da rast gəlmək olur. Məqalədə maşınları idarəetmə və istismar qaydalarını pozma cinayətinin hərbi xidmət əleyhinə cinayət növü kimi həmin normanın təhlili və onların əsasında boşluqların müəyyən edilməsi və həmin boşluqların aradan qaldırılması, həmçinin qanunvericiliyin bu sahədə mövcud problemlərinin həlli yolları işlənib hazırlanmışdır.
Müəllif :
X.R.Vəliyev - Bakı Dövlət Universiteti
Nəşr tarixi : 2023
Məqalədə qeyd olunur ki, qanun gender bərabərliyinin təmin edilməsi ilə bağlı siyasətin müəyyən edilməsi və onun həyata keçirilməsi üçün müvafiq tədbirlərin görülməsi vəzifələrini dövlətin üzərinə qoyur. Gender bərabərliyi problemlərini hədəfləyən dövlət proqramlarının qəbul edilməsi dövlətin həqiqətən də bu istiqamətdə tərəqqiyə olan marağını və iradəsini ifadə edir. Tərəqqinin əldə edilməsi bu cür proqramların qəbul edilməsi ilə yanaşı onların nəzərdə tutulan hədəflərə müvafiq qaydada həyata keçirilməsini, dəyişən mühitə uygunlaşdırılmasını və yenilənməsini də tələb edir. Məqalədə qeyd olunur ki gender bərabərliyinin təmin edilməsinə nəzarəti müvafiq icra hakimiyyəti orqanı həyata keçirir, gender bərabərliyinin təmin edilməsinə nəzarəti həyata keçirən müvafiq icra hakimiyyəti orqanı öz fəaliyyəti haqqında Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə illik məlumat təqdim edir.
Müəllif :
Ə.Q.Məmmədov - Bakı Dövlət Universiteti
A.E.Qibləliyeva - Bakı Dövlət Universiteti
Nəşr tarixi : 2023
Məqalədə qeyd olunur ki, insan hüquqlarının təmin edilməsi özünün xüsusi beynəlxalq hüquqi spesifikliyinin olması, beynəlxalq hüquq sistemi çərçivəsində insan hüquqlarının ayrıca norma və prinsiplərinin formalaşması ilə xarakterizə olunmaqla inkişaf etdirilməlidir. Bu isə insan hüquqları sferasında dövlətlərin məsuliyyəti, dövlətlərin insan hüquqları beynəlxalq normativ-hüquqi bazanın daha da zənginləşməsini, hüquq normalarının bərqərar olmasını, sferasında öhdəliklərinin dəqiq müəyyən edilərək beynəlxalq nəzarət mexanizmlərinə söykənməsi və s. kimi mühüm elementləri özündə birləşdirməlidir.
Müəllif :
T. İ. Hüseynov - Bakı Dövlət Universiteti
A. A. Cahangirova - Bakı Dövlət Universiteti
Nəşr tarixi : 2023
Məqalədə qeyd edilir ki, dünya dövlətlərinin məhkəmələrinin təcrübəsi göstərir ki, onlar beynəlxalq hüquq normalarını getdikcə daha geniş tətbiq edirlər. Bu isə beynəlxalq inteqrasiyanın getdikcə daha da dərinləşməsi, beynəlxalq hüququn obyektiv və subyektiv sərhədlərinin genişlənməsi, onun nizamasalma predmetinə əvvəllər milli hüququn nizamasalma predmetinə daxil olan bir sara sahələrin daxil olması ilə əlaqədardır. Beynəlxalq öhdəliklərin həcmi və mürəkkəbliyi artır və onların həyata keçirilməsinə dövlət orqanlarının daha geniş dairəsi qarışmalı olur. Dövlət orqanlarının beynəlxalq hüquq normalarının həyata keçirilməsi üzrə təşkili və fəaliyyəti milli hüquqla tənzim olunur. Beynəlxalq hüquqa gəlincə, o bütövlükdə dövlətin üzərinə öhdəlik qoyur. Dövlət isə öz orqanlarının beynəlxalq hüquq normalarının həyata keçirilməsi üçün lazımi tədbirlər görməsini təmin etməlidir.
Müəllif :
N.H.Mehdiyev - Bakı Dövlət Universiteti
Nəşr tarixi : 2023
Təqdim edilən məqalədə cinayət prosesinin qanunçuluq və ədalətli müdafiə hüququ kimi mühüm prinsiplərinin həyata keçirilməsində əməliyyat-axtarış fəaliyyətinin imkanlarından istifadənin bəzi problemləri araşdırılır. Əməliyyat-axtarış və prosessual qanunvericiliyin tələblərinə cavab verən əməliyyat materiallarından sübut kimi istifadə edilə bilər ki, bu da öz növbəsində obyektiv olaraq yuxarıda göstərilən prinsiplərin həyata keçirilməsinə xidmət edir. Müəllifin fikrincə, bu problem ilk növbədə öz həllini əməliyyat-axtarış fəaliyyətinin gedişində əməliyyat-axtarış qanunvericiliyinin tələblərinə ciddi riayət edilməsində tapır. Çünki bu tələblərə əməl edilməməsi Azərbaycan Respublikası Cinayət-Prosessual Məcəlləsinin 137-ci maddəsinə əsasən onlardan cinayət prosesində istifadə edilməsini mümkünsüz edir. Məqalədə həmçinin əməliyyat-axtarış fəaliyyəti haqqında qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsinə dair bir sıra təkliflər də öz əksini tapmşdır.
Müəllif :
B.M.Əsgərov - Bakı Dövlət Universiteti
Nəşr tarixi : 2023
Məqalədə təhlükəsizliyin təmin olunmasının iki əsas konsepsiyasına diqqət yönəlir, dövlət təhlükəsizliyinin dövlətdaxili və xarici təhlükəsizliklə bağlı olduğu qeyd olunur və bu kontekstdə əməliyyat-axtarış fəaliyyətinin rolundan, sonuncunun qədim dövrdə Azərbaycanda və digər Şərq dövlətlərində mövcudiyyətindən, tarixi hadisələr və faktlar timsalında həmin fəaliyyətin ayrı-ayrı növlərindən və bəzi spesifik xüsusiyyətlərindən (məxfiliyin qorunması məsələlərindən) bəhs olunur və əsas diqqət sözügedən fəaliyyətin siyasi axtarış növünə yönəlir, onun hələ qədim dövrdə mövcud olduğu və o zamanki qanunvericilikdə öz əksini tapdığı vurğulanır və bununla bağlı bəzi mühüm məsələlər (dövləti cinayətlərlə, onun ayrı-ayrı təzahürləri ilə - separatçılıqla mübarizə məsələləri) araşdırılır.
Müəllif :
E.Q.Nəbiyev - Bakı Dövlət Universiteti
Nəşr tarixi : 2023
.jpg)
