Hər bir dövlətin inkişafını şərtləndirən, onu möhkəmləndirən başlıca amillərdən biri də məhkəmə-hüquq sistemidir. Vətəndaşın dövlətə güvəni, sosial ədalət, iqtisadi inkişaf və s. anlayışlar dövlət üçün vacib hesab edilməklə yanaşı, həm də məhkəmə-hüquq sisteminin zəruri ünsürlərindəndir. Müstəqil məhkəmə hakimiyyətinin formalaşdırılması, ədalət mühakiməsinin şəffaf, demokratik, obyektiv şəraitdə həyata keçirilməsi, bu zaman insan və vətəndaş hüquq və azadlıqlarının maksimum səviyyədə qorunması baxımından respublikada bu sahə daim xüsusi diqqət mərkəzində olmuşdur.
Müəllif :
Fərid Dadaşov, Elm-Tədris Mərkəzinin Strateji planlaşdırma və risklərin müəyyən edilməsi şöbəsinin rəisi kiçik ədliyyə müşaviri
Nəşr tarixi : 2021
Azərbaycan Respublikasının cinayət mühaki-mə icraatında şəxsin anlaqsız vəziyyətdə cinayət törətməsi, o cümlədən, cinayət törətdikdən sonra psixi xəstəliyə tutulması onun barəsində cinayət-prosessual icraatın diferensiasiya edilmiş qayda-da həyata keçirilməsi üçün əsas kimi çıxış edir. Bu anlamda, anlaqsız vəziyyətdə cinayət törət-miş, eləcə də, cinayət törətdikdən sonra psixi xəs-təliyə tutulmuş şəxslərə də barəsinə fərqli cina-yət-prosessual forma tətbiq edilən ayrı-ayrı kate-qoriyalı şəxslər kimi baxmaq mümkündür.
Müəllif :
Lalə Məmmədova - Bakı Dövlət Universiteti, “Cinayət prosesi” kafedrasının müəllimi, Hüquq üzrə fəlsəfə doktoru
Nəşr tarixi : 2023
Dindirmə öz xarakrerinə görə çoxplanlı, mürəkkəb hərəkət olub, kriminalistik, təşkilati, psixoloji və etik aspektlərə malikdir. Dindirilən şəxs düzgün ifadə vermək arzusunda olmayanda və yaxud müstəntiqin verdiyi suallara cavab verməkdən imtina etdiyi hallarda münaqişəli şərait yaranaraq dindirmə daha da mürəkkəb xarakter alır. Məqalə əsasən tamah xarakterli cinayətlərin araşdırılması zamanı yaranmış münaqişəli şəraitdə yetkinlik yaşına çatmayan təqsirləndirilən şəxsin dindirilməsinin təşkilati, taktiki və bəzi psixololi məsələlərinə həsr olunmuşdur. Eyni zamanda münaqişəli şəraitdə təqsirləndirilən şəxsin dindirilməsi zamanı söhbət, qəfil faktor, ifadələrin detallaşdırılması, təqsirləndirilən şəxsdə müstəntiqin hər şeydən xəbərdar olması təsəvvürü yaratmaq, yetkinlik yaşına çatmayan təqsirləndirilən şəxsin müsbət mənəvi keyfiyyətlərindən istifadə, dolayi dindirmə, təkrar dindirmə və c. taktiki üsullardan istifadə edilməsi nəzərdən keçirilmişdir. Araşdırılan məsələ ilə bağlı nəticədə belə bir qənaətə gəlinir ki, tamah xarakterli cinayətlər araşdırılmasinda yetkinlik yaşına çatmayan təqsirləndirilən şəxsin dindirilməsi zamanı taktiki-psixoloji üsullardan istifadə daha düzgün və tam ifadələrin alinmasına imkan yaradır.
Müəllif :
Canpolad Daanov - Azərbaycan Respublikası Daxili İşlər Nazirliyi Polis Akademiyasının rəisi, polis generalmayoru
Nəşr tarixi : 2023
Bu gün bəşəriyyəti düşüdürən, cəmiyyətin ciddi bəlasına çevrilən, insan cəmiyyətinin mənəvi və əxlaqi dəyərlərinə böyük zərbə vuran narkotiklərin qanunsuz dövriyyəsi və narkomanlıq ən ağrılı problemlərdən biridir.
Müəllif :
Ramin Hüseynov, Göyçay rayon prokuroru ədliyyə müşaviri
Nəşr tarixi : 2021
Hər bir vətəndaşın layiqli həyat səviyyəsinin təmin olunması Azərbaycan dövlətinin qarşısında duran ən ümdə konstitusion məqsəddir. Bu məqsədə nail olunmasında mühüm yeri əhalinin sosial qayğıya, spesifik hüquqi tənzimlənməyə ehtiyac duyan təbəqələri təşkil edir ki, belə təbəqələrin zəruri qismini fiziki, psixoloji, bioloji və digər amillərdən dolayı uşaqlar təşkil edir. Dövlət uşaqların, xüsusilə onların arasında da ən həssas kateqoriya qruplarının hüquqi statusunu effektiv hüquq normaları ilə nizama salır, hər bir uşaq üçün fərdi inkişaf planı hazırlayır, valideyn qayğısından məhrum olan uşaqların ailə mühitində böyüməsi üçün normativlər müəyyən edir. Əgər uşaq öz ailəsi və ya ailə mühiti ilə yenidən birləşə bilmirsə, müvafiq dövlət təşkilatları tərəfindən mümkün olan qayğı formaları araşdırılır və müəyyən olunur.
Müəllif :
Röya Mirtalıbova
Nəşr tarixi : 2023
Məqalədə reproduktiv texnologiyaların tətbiqinin təməl qanunvericilik standartları təhlil edilir. Süni mayalanma ilə bağlı qanunvericiliyin tənzimetmə səviyyəsi məqbul hesab edilmir. Qanunda (donorlardan istifadənin mümkünlüyü qeyd edilsə də) kimlərin donor olması və ya kimlər üçün onun istisna edilməsi nəzərdə tutulmayıb. İrqi ayrı seçkilik hüquqla qadağan edilsə də Azərbaycan əhalisinin irqi kimliyinin qorunması üçün donorların seçimi milli təhlükəsizlik məsələsi kimi qanunvericiliklə tənzimlənməlidir. Donorluq inseminasiya zamanı qan qarışıqlığına da səbəb olmamalıdır. Model qanunvericilik aktı kimi Belarusiya qanunvericilik təcrübəsi tövsiyə edilir.
Müəllif :
Pərvinə İsmayılova - hüquq üzrə fəlsəfə doktoru, Bakı Dövlət Universiteti
Nəşr tarixi : 2023
Məqalədə peşəkar hüquqi yardım institutunun konstitusion təsbiti hüquq ədəbiyyatında mövcud fikir müxtəlifliyi və müxtəlif dövlətlərin konstitusiyaları praktikasında geniş təhlil edilir. Qeyd edilir ki, əsas insan hüquq və azadlıqlarının təmin edilməsi öhdəliyini üzərinə götürmüş dövlətlərin ali hüquqi qüvvəli normativ hüquqi aktlarında peşəkar hüquqi yardım hüququnun təsbiti olduqca əhəmiyyətli məsələ olmaqla bərabər, həm də beynəlxalq hüquq normalarının ilkin implementasiya elementlərini özündə birləşdirir. Bunu nəzərə alaraq elmi məqalədə ABŞ, Kanada, Finlandiya, Niderland, Ukrayna və Azərbaycan Respublikasının konstitusiyalarına müraciət edilir, habelə həmin dövlətlər tərəfindən qəbul edilmiş bəzi mühüm qanunvericilik aktları təhlil edilir.
Müəllif :
Polad Mehdiyev - doktorant, Bakı Dövlət Universiteti
Nəşr tarixi : 2023
Məqalədə səhiyyə sahəsində beynəlxalq hüquq normalarının milli hüquqda realizəsi ilə bağlı yarana biləcək mübahisələrin həlli üzrə beynəlxalq məhkəmə mexanizmlərinin fəaliyyətindən bəhs edilir. Burada xüsusi olaraq Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinin fəaliyyəti geniş təhlil edilir. Qeyd edilir ki, Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi səhiyyə sahəsinə aid olan mübahisələrə bir qayda olaraq Avropa Konvensiyasının 2, 3 və 8-ci maddələri kontekstində baxır. Eyni zamanda Avropa Ədalət Məhkəməsinin bu sahədə qəbul etdiyi qərarlar da təhlilə cəlb edilmişdir. Bundan başqa məqalədə mübahisələrin həlli üzrə fəaliyyət göstərən alternativ mexanizmlərin fəaliyyəti də təhlil edilir. Bu istiqamətdə Daimi Arbitraj Məhkəməsinin fəaliyyətinə diqqət yetirilir.
Müəllif :
Fatimə Hüseynova - Hüquq üzrə fəlsəfə doktoru, Bakı Dövlət Universiteti
Nəşr tarixi : 2024
.jpg)
