Mövzunun aktuallığı. Hüququn inkişaf etməkdə olan sahələrindən biri kimi əmək hüququ ictimai münasibətlərin vacib qruplarından əmək münasibətləri və onunla bağlı olan digər münasibətləri tənzim edir. Nəzəri baxımından hamılıqla qəbul edilmiş müddəalara və fikirlərə rastlansa da, şübhəsiz ki, müxtəlif ölkələrin təcrübəsində istər əmək hüququna, istərsə də digər hüquq sahələrinə yanaşma müxtəlif ola bilir. Bunu ölkələrdəki hakim ideologiya, demokratiya indeksi, tarixi bağlılıq və bu kimi səbəblərlə əlaqələndirmək yerinə düşərdi. Azərbaycan Respublikasının təhsil müəssisələrində əmək hüququnun tədrisində əsasən, Qərb, Türkiyə və Rusiya/SSRİ təcrübəsinin müzakirə edildiyini nəzərə alaraq hesab edirik ki, Uzaq Şərqdə tətbiq edilən əmək hüququ normalarının və orada əmək hüququnun mövcud vəziyyətinin təhlili zəruridir. Tarixə baxdıqda XX əsrin 50-ci illərindən ideoloji sferada SSRİ ilə bənzər yolu izləyən Çində əmək hüquq münasibətlərinin tənzimlənməsi ilk başlarda qonşusundakı nəzarətdən çox da fərqlənmirdi. Həmçinin iqtisadi və əmək münasibətlərinin tənzimlənməsində 1920/30-cu illər SSRİ-si ilə 1950-60-cı illər Çininin ortaq tərəfləri aşkardır. Bu ortaqlıqların mahiyyəti və sonradan mühitin dəyişməsinin səbəbləri növbəti səhifələrdə izah ediləcək.
Müəllif :
Fəridə Aslanova - Bakı Dövlət Universiteti Hüquq Fakültəsi, Əmək hüququ və ekologiya hüququ kafedrasının müəllimi
Siyavuş Bağırov - Bakı Dövlət Universiteti Hüquq Fakültəsi Bakalavr üzrə II kurs tələbəsi
Китайская Народная Республика, субъект трудового права, государственное регулирование, профсоюзы, коммунизм, трудовые отношения.
Nəşr tarixi : 2022
İyirminci yüzilliyin 60-cı illərinin başlanğıcında, heç bir təbii sərvəti olmadığı şəraitdə, Yaponiya höküməti və xalqı qarşısında belə bir sual dururdu: “Ölkənin inkişafını hansı yola istiqamətləndirmək?” Xalqın maddi rifahını daha da yüksəltmək yoluna, yoxsa məlumat-zehni inkişaf, cəmiyyətin məlumatlandırılması, informasiyalandırma mənbələrinin və texnologiyasının inkişafı, başqa sözlə, maddi yaxud məlumatlandırma yoluna? Yaponiya 1964-cü ildən başlayaraq ikinci yolu seçdi, İnformasiya və onun mənbələrinin zənginliyini maddi zənginlikdən üstün tutdu. Bu seçim ən qısa zaman kəsiyində Yaponiyanı dünyada adambaşına düşən milli gəlirə görə ikinci, elmin, texnikanın və iqtisadiyyatın bir çox göstəricilərinə görə isə birinci yerə çıxardı. Dünya informasiyalaşdırma cəmiyyətinin informasiologiyanın, informasiyalaşdırma resursları və texnologiyaları tarixi öz başlanğıcını elə bu vaxtdan götürür. Bütün dünyada, o cümlədən Yaponiyada çox güclü informasiya əldə etmək imkanlarına malik olan Amerika Birləşmiş Ştatları 60-cı illərin sonu və 70-ci illərin əvvələrində öz xalqını məlumatlandırmanın Yapon sistemini qəbul etdi.
Müəllif :
Pərviz Kazimi - Bakı Dövlət Universiteti, tarix üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
İslam İslamov - Bakı Dövlət Universiteti, fəlsəfə doktoru, dosent
Gulnarə Yusifova - Bakı Dövlət Universiteti, fəlsəfə doktoru
Nəşr tarixi : 2022
Bu gün ölkə Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən dövlətimizin möhkəmləndirilməsi, inkişaf etdirilməsi məqsədilə həyatımızın bütün sahələrində proqram səciyyəli islahatlar uğurla davam etdirilir. Bu islahatlar sistemində demokratiyanın, insan hüquq və azadlıqlarının təmin edilməsi, hüquq-mühafizə fəaliyyətinin müasir tələblərə cavab verən qanunvericilik əsaslarının yaradılmasına və inkişaf etdirilməsinə xüsusi yer ayrılır. Bu baxımdan xarici ölkələrin müvafiq qanunvericilik bazasının öyrənilməsi əhəmiyyət kəsb edir. Bu məqaləmizdə Fransa Respublikasının əməliyyat-axtarış fəaliyyətinin (ƏAF) qanunvericilik əsasları təhlil ediləcəkdir.
Müəllif :
Bəxşeyiş Əsgərov - BDU Hüquq fakültəsi Kriminalistika və məhkəmə ekspertizası kafedrasının dosenti, hüquq üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
İfadə Cəfərova - BDU Kriminalistika və məhkəmə ekspertizası kafedrasının magistrantı
Nəşr tarixi : 2022
Son illər bütün dünya ölkələrində olduğu kimi, Azərbaycanda da iqtisadiyyatın inkişafında sənaye mülkiyyətinin rolu əhəmiyyətli dərəcədə artmışdır. Müasir dövrdə sənaye mülkiyyəti obyektləri dövlətin və cəmiyyətin inkişafında mühüm yer tutur. Bu da sənaye mülkiyyəti hüquqlarının təminatı məsələsinə xüsusi diqqət yetirilməsi zərurətini ortaya qoyur. Azərbaycan Respublikası qanunvericiliyində sənaye mülkiyyəti ilə bağlı, xüsusən, onun hüquqi mühafizəsi ilə bağlı bir sıra problemlər mövcuddur. Məqalədə qanunvericilikdə olan mövcud problemlər 1883-cü il Paris Konvensiyası və milli qanunvericilik arasında olan prinsipial fərqlər fonunda ortaya qoyulmuşdur. Məqalədə sənaye mülkiyyəti sahəsində qəbul edilmiş ilk beynəlxalq sənədlərdən olan 1883-cü il Paris Konvensiyası və Azərbaycan Respublikasında qəbul edilmiş bir sıra normativ-hüquqi aktlar müqayisəli təhlil edilmiş, sənaye mülkiyyəti obyektlərinin təsnifatı, onlardan istifadəyə dair hüquqların verilməsi və “qudvil” anlayışı, sənaye mülkiyyətinin mühafizəsi və s. məsələlərlə əlaqədar qanunvericiliyin mövcud vəziyyəti göstərilmiş, əsas problemlər ortaya qoyulmuşdur. Həmçinin məqalədə Azərbaycan Respublikasının hüquq sistemi üçün yeni sayılan “qudvil” anlayışından və onun əhəmiyyətindən bəhs edilmişdir. Yekunda isə məqalədə sözügedən məsələlərlə əlaqədar qanunvericiliyin gəldiyi son vəziyyət və üzləşdiyi problemlər göstərilmiş, bununla bağlı mövcud durumu dəyişmək üçün təkliflər verilmişdir.
Müəllif :
Fərhad Cahanqoşa
Nəşr tarixi : 2021
Azerbaijan has a rich history. Given that the Republic of Azerbaijan is the successor of the Republic of Azerbaijan that existed from May 28, 1918 to April 28, 1920, we believe that consideration of the historical aspects of the constitutional and legal regulation of lawmaking in the Republic of Azerbaijan from this period is more appropriate. The period of existence of the Azerbaijan Democratic Republic will be marked as an important stage in the history of the law of our state. Despite its short existence, the republic was based on a modern form of government. A democratic republic was formed in the state, meeting the requirements of that time. State building was based on law.
Müəllif :
Elmira Gazvinova - Teacher of the Department of "Thoria of State and Law" of the Academy of Police of the Ministry of Internal Affairs
Nəşr tarixi : 2022
Elektron ticarət sahəsində beynəlxalq hüquqi aktları təhlil etmək üçün ilk növbədə ümumiyyətlə “beynəlxalq hüququn mənbələri” anlayışının, daha sonra beynəlxalq müqavilələrlə əlaqədar və digər məsələlərin nəzərdən keçirilməsi məqsədəuyğundur. Beynəlxalq hüququn mənbələrinin rəsmi təsnifatı Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinin Statutunun 38-ci maddəsində aparılmışdır. Həmin maddənin əsasında beynəlxalq hüququn mənbələrini aşağıdakı kimi təsnifləşdirmək olar: 1) beynəlxalq müqavilələr; 2) beynəlxalq-hüquqi adətlər; 3) hüququn ümumi prinsipləri; 4) məhkəmə qərarları; 5) tanınmış alimlərin rəyləri [20]. Beynəlxalq müqavilə beynəlxalq hüququn əsas mənbələrindən biri olub, iki və ya daha artıq dövlət (və ya beynəlxalq hüququn digər subyekti) arasında bağlanan, qarşılıqlı beynəlxalq hüquq və vəzifələr müəyyən edən razılaşma kimi başa düşülür.
Müəllif :
Rafael Quliyev - AMEA-nın Hüquq və İnsan Haqları İnstitutunun doktorantı
Nəşr tarixi : 2022
Beynəlxalq hüquqda beynəlxalq сinayətlərə görə həm dövlət məsuliyyəti, həm də fərdlərin məsuliyyət məsələləri maraqlı elmi paradiqmalardan biridir. Bir sıra beynəlxalq cinayətlər vardır ki, onlar daha çox siyasi-hüquqi xarakteri ilə diqqəti cəlb edir. Belə cinayətlərdən biri də hərbi təcavüz cinayətidir. Təcavüzə görə məsuliyyət məsələsinin müzakirəsinə keçməzdən öncə ilk növbədə təcavüzün anlayışına qısaca da olsa, nəzər salmaq zəruridir. BMT Baş Məсlisinin Təсavüzün tərifi haqqında 14 dekabr 1974-сü il 3314 (XXIX) saylı Qətnaməsində “təсavüz bir dövlətin digər dövlətin suverenliyi, ərazi bütövlüyü və ya siyasi müstəqilliyi əleyhinə və ya bu tərifdə müəyyən olunduğu kimi, bu və ya digər şəkildə BMT Nizamnaməsi ilə bir araya sığmayan silahlı güс tətbiq etməsidir”. Bu anlayışdan da göründüyü kimi, təcavüz cinayəti dövlət tərəfindən törədildiyi, onun bütün mərhələləri məhz dövlətin təşkilatçılığı və koordinasiyası üzrə həyata keçirildiyi üçün burada əsas məsuliyyətin subyekti qismində də məhz dövlət çıxış etməlidir.
Müəllif :
Elnur Əliyev - Bakı Dövlət Universitetinin doktorantı
Nəşr tarixi : 2022
The cryptocurrency technology, which the cryptographers created more than a decade ago, is closely monitored by the governments. The governments focus more on imposing prohibitions, obligations, or liabilities, such as taxing the cryptocurrency holders’ earnings on cryptocurrency transactions or prohibiting using cryptocurrencies as a payment instrument, though they mostly disregard the cryptocurrency holders’ rights. In this context, this article aims to determine the cryptocurrency holders’ rights under Turkish private law and whether we need new laws or regulations to provide legal protection to the cryptocurrency holders. In this respect, we briefly inform the reader that we cannot apply the current property law to cryptocurrencies; thus, we cannot protect the cryptocurrency holders under the terms of the property law. We then analyze why we cannot categorize cryptocurrencies as money, bills of exchange, or securities, and thus cryptocurrencies do not provide their holders with the rights granted to the owners of these instruments. Moreover, we briefly confer the cryptocurrency holders’ rights to wills and testaments and matrimonial assets regimes. Then, we discuss the cryptocurrency holders’ rights issue in terms of the contractual rights and determine that digital transactions and initial coin offerings pose some legal problems. In contrast, electronic transactions grant certain rights to cryptocurrency holders as per the electronic commerce law. Lastly, we conclude that cryptocurrency holders have limited rights, so we need new laws backed by international treaties in the long term, and we need to strengthen the electronic commerce law in the short term.
Müəllif :
Muge Onal Baser
Nəşr tarixi : 2021
Tarixən müsəlman dünyasının tərkib hissəsi olan Azərbaycanda dövlət və sosial həyatın digər sahələrində olduğu kimi sosial müdafiə ilə bağlı məsələlər də əsasən şəriət qanunları ilə nizamlanmış və bu qanunlar müsəlmanın xüms, zəkat, fitrə kimi ictimai əhəmiyyətli yardım öhdəliyini müəyyənləşdirmişdi. Digər tərəfdən qeyd olunmalıdır ki, hazırda qərbi Avropa ölkələrində sosial sığortanın formalaşmasının əsaslandığı Bismark, Beveridc və ya Skandinav sosial təminat sistemi modellərindən fərqli olaraq, Müstəqil Dövlətlər Birliyi (“MDB”) təşkilatı ölkələrində, o cümlədən Azərbaycanda sosial sığortanın inkişafında tarixi baxımdan çar rusiyası və daha sonra sovetlər Rusiyası dönəmində mövcud olan sosial sığorta sisteminin (“sovet modeli”nin) təsirinin mühüm olduğu qeyd olunmalıdır.
Müəllif :
Kamran Ağamoğlanov - Bakı Dövlət Universitetinin Əmək və ekologiya hüququ kafedrasının qiyabi doktorantı
Nəşr tarixi : 2022