Məqalədə mediasiyanın Azərbaycan Respublikasının ailə qanunvericiliyində və onunla əlaqəli hüquq təcrübəsində tətbiqi ilə bağlı münasibətlər ətraflı və kompleks şəkildə araşdırılmışdır. Daha sonra ailə mediatorunun mediasiya prosesindəki rolu, onun hüquq və vəzifələri, ailə mediasiya prosesinin aparılma qaydası, xarici ölkələrdə ailə mübahisələrinin həlli zamanı mediatorun fəaliyyətinə nəzər salınmışdır. Həmçinin məqalənin əsas məqsədi mövzu üzrə ailə mediasiyasında mediatorun rolu ilə bağlı fikir müxtəlifliklərinin təhlil edilməsi, mediasiya haqqında mövcud qanunvericiliyin modifikasiyası, ailə mübahisələri üzrə mediasiya prosesinin həyata keçirilməsi üçün elmi və praktiki bazanın təkmilləşdirilməsidir. Mediatorluğa namizədlərin hazırlıq və ixtisasartırma kurslarından keçmə qaydaları üzrə Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyindəki boşluqlar xarici ölkələrin hüquq praktikası üzərindən müqayisəli şəkildə təhlil olunmuşdur. Bundan əlavə, mediatorların qərəzsizliyi prinsipinin qorunub saxlanılması məqsədilə onların fəaliyyətində müəyyən məhdudlaşdırılmanın aparılması təklif edilmişdir. Araşdırma nəticəsində əldə edilmiş məlumatlar mediasiya ilə bağlı ailə qanunvericiliyinin təkmilləşdirilməsində, eləcə də bu sahədə yeni fəaliyyətə başlamış mütəxəssislərin və ixtisaslaşmış kadrların hazırlığının artırılmasında istifadə oluna bilər.
Müəllif :
Əkrəm Ələsgərov
Nəşr tarixi : 2022
Demokratik və hüquqi dövlət olan Azərbaycan Respublikası qarşısında duran ən mühüm sosial vəzifələrdən biri cinayət mühakimə icraatında şəxsiyyətin hüquqlarının təmin edilməsidir. Bu onunla şərtlənir ki, məhz bu sahədə şəxsiyyətin hüquq və qanuni mənafeləri dövlət orqanları tərəfindən ən aktiv təsirə, o cümlədən mühüm məhdudiyyətlərə məruz qalır. Təsadüfi deyil ki, Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının bir sıra maddələri bilavasitə cinayət mühakimə icraatında şəxsiyyətin hüquq və qanuni mənafelərinə həsr edilmişdir. Azərbaycan Respublikasının Cinayət-Prosessual Məcəlləsinin 12-ci maddəsində “Konstitusiya ilə təsbit edilmiş insan və vətəndaş hüquq və azadlıqlarının təmin olunması” prinsipi müəyyən edilir.
Müəllif :
Ərəstun Qasimov - BDU, hüquq elmləri doktoru
Pərviz Rüstəmli - hüquqşünas
Nəşr tarixi : 2022
AR CPM-nin 7.0.20-ci maddəsində göstərilir ki, ittiham – şəxsin cinayət qanunu ilə nəzərdə tutulmuş konkret əməli törətməsinin israr edilməsidir. İttiham tərəfinə aid olan prokuror isə 7.0.23-cü maddəyə əsasən qanunda nəzərdə tutulmuş qaydada cinayət işləri üzrə ibtidai araşdırmaya prosessual rəhbərliyi həyata keçirən və ya dövlət ittihamçısı qismində məhkəmədə ictimai, yaxud ictimai-xüsusi ittihamı müdafiə edən şəxsdir. [1,s.42] Hüquq ensiklopedik lüğətində göstərilir ki, ittiham cinayət prosesində səlahiyyətli orqanların və şəxslərin cinayət məsuliyyətinə cəlb edilən şəxsin təqsirini sübut etməkdən ibarət fəaliyyətidir. Eyni zamanda ittiham hökmündə ifadə edilmiş tezisin məzmunu, ittihamçının irəli sürdüyü və öz nitqində şərh etdiyi ittihamın ifadəsidir. [2,s.200] Azərbaycan SSR-in 1961-ci il CPM-nin 150-ci maddəsinə əsasən ittiham sübut edilmiş cinayətin təsviri deməkdir.
Müəllif :
Şöhlət Kərimov - Milli Aviasiya Akademiyasının “Hüquq” kafedrasının dosenti, h.f.d.
Nəşr tarixi : 2022
Müasir dünyada informasiya texnologiyaları olmadan həyatı təsəvvür etmək mümkün deyil. Lakin cəmi bir neçə onillik əvvəl insanların bir çoxunun onlar barədə heç təsəvvürü yox idi. Hər birimizin indi əlimizdə tutduğu ən sadə smartfon belə kosmosa uçan ilk raketdə istifadə olunan hesablayıcı maşından qat-qat daha üstün konfiqurasiyaya və hesablama gücünə malikdir. Müasir elektron informasiya texnologiyaları həyatımıza daxil olaraq, həm özlərində bəşəriyyətin bütün toplanmış təcrübə və biliyinə əlçatanlığı təmin etməklə, dövlətin, cəmiyyətin, o cümlədən, hər bir fərdin, əmək, vaxt, enerji və maddi resurslarına qənaət edir.
Müəllif :
Fərid Xəlilzadə - Bakı Dövlət Universitetinin “Cinayət prosesi” kafedrasının doktorantı
Nəşr tarixi : 2022
Həqiqətin fəlsəfi anlayış əxlaqi-mənəvi dəyərlərin də əsasında durmuş, hüquq elmləri sahəsinin xüsusi məsələsi statusu qazanmış, hüquq fəlsəfəsinin və hüququn əsas məsələsinə çevrilmişdir. Hüquq nəzəriyyəsi həqiqətin müəyyən edilməsini ədalətin bərqərar edilməsində onun müəyyən edilməsinin mümkün olması ilə əlaqəndirirlər. Bu mənada müxtəlif elmi tədqiqatlarda həqiqətin fəlsəfi anlayışından istifadə edilir. Həqiqətin müəyyən edilməsi cinayət mühakimə icraatının vəzifələrinin yerinə yetirilməsinin əsasında durur. Bu mənada tədqiqatın mürəkkəbliyi aşkardır. Hesab edirik ki, cinayət prosesində həqiqət problemini araşdırarkən əvvəlcə həqiqət probleminin cinayət prosesindəki yerini müəyyənləşdirmək lazımdır. Bunun üçün bir sıra suallar cavablandırılmalıdır: həqiqətin müəyyən edilməsi məsələsinin cinayət prosesinin təyinatı, yönəldiyi hədəf, cinayət mühakimə icraatının məqsədi baxımından və ümumiyyətlə cinayət prosesində yeri, rolu, əhəmiyyəti nədən ibarətdir?
Müəllif :
Aygün Cəbiyeva - Bakı Dövlət Universitetinin doktorantı
Nəşr tarixi : 2022
Mülki mühakimə icraatı qanunçuluq, ədalət muhakiməsinin ancaq məhkəmə tərəfindən həyata keçirilməsi, hamının qanun və məhkəmə qarşısında bərabərliyi, hakimlərin müstəqilliyi, ədalət mühakiməsinin çəkişmə, tərəflərin bərabərliyi və faktlar əsasında həyata keçirilməsi, məhkəmə baxışının aşkarlığı prinsiplərinə əsaslanır. Hərbi qulluqçuların hüquqlarının mülki mühakimə icraatında müdafiəsi həlli tələb olunan məsələnin mahiyyətindən asılı olaraq iki qrupa bölünə bilər. Hərbi qulluqçu özünün hərbi xidmətlə bağlı olmayan subyektiv hüquqlarını istənilən vətəndaş kimi, məhkəmədə müdafiə edərək nikahın pozulması və ümumi əmlakın bölünməsi, borcun alınması, şərəf və ləyaqətin qorunması və digər məsələlər üzrə iddia tələbi ilə məhkəməyə müraciət edə bilər. Hərbi qulluqçunun hüquqlarının bu şəkildə müdafiəsi demək olar ki, dövlət orqanları tərəfindən şübhə altına alınmamış, həmin hüquqların həyata keçirilməsinə maneələr törədilməmişdir. Lakin son dövrlərədək hərbi qulluqçu tərəfindən hərbi idarəetmə orqanlarının və onların vəzifəli şəxslərinin hərəkət və hərəkətsizliyindən məhkəməyə şikayət verməsi qadağan olunurdu. Belə hərəkətlərdən ancaq hərbi-inzibati qaydada, yəni «komanda üzrə» şikayət verilməsi nəzərdə tutulurdu.
Müəllif :
Aydın Əliyev - Hüquq və İnsan Haqları İnstitutunun böyük elmi işçisi, hüquq üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
Nəşr tarixi : 2022
With the growing number of M&A transactions, the disputes related to them also surge. M&A disputes sometimes pave way for the parallel proceedings, which have a high risk of having inconsistent awards from different tribunals. The article discusses the application of consolidation in M&A arbitration to avoid such awards and the current issues hindering the consolidation of arbitral proceedings. For creating a clear picture of the situation, firstly, we analyzed the different stages of M&A arbitration and specific types of disputes, which can arise in these stages. The advantages and the problems of consolidation have been explored in the second part of the article for the determination of the main problem and the possible solution for the consolidation of proceedings. The assessment of the current problems reveals that every impediment on the way of consolidation has simple solutions to be applied, except the explicit choice of different institutional rules by the parties in an arbitration agreement. The current issue of having different institutional rules being applied to M&A disputes has been researched and the possibility of further cooperation among institutions has been analyzed. It became evident that the choice of an arbitration institution and its applicable rules are specifically vital for M&A transactions, which have complicated nature due to the corporate structure of parties and chain agreements. The article concludes that the enhancement of cooperation among arbitration institutions is needed for the development of consolidation. Such an approach will make consolidation more accessible for parties and easier to apply.
Müəllif :
Laman Sadigli
Nəşr tarixi : 2021
Bu məqalədə “nou-hau” anlayışı, elementləri və xüsusiyyətləri izah edilir, “nou-hau” anlayışının əşya yoxsa hüquq kimi xarakterizə edilməsi problemi müzakirə olunur, praktikada “nou-hau” müqavilələrinin forması, müddəti, məqsədi, tərəfləri və tərəflərin hüquq və vəzifələri, digər müqavilələrlə oxşar və fərqli cəhətləri və “nou-hau” müqavilələrinin qarışıq və ya sui generis müqavilə növü kimi hüquqi mahiyyəti araşdırılır. Məqalənin qoyduğu suallar, o cümlədən “nou-hau” müqaviləsinin tərifi və tətbiq ediləcək normalar Ümumdünya Əqli Mülkiyyət Təşkilatının İnkişafda Olan Ölkələr üçün İxtiralar haqqında Model Qanunu, Azərbaycan Respublikasının Kommersiya Sirri haqqında Qanunu və elmi ədəbiyyata müvafiq olaraq cavablandırılır. Məqalənin araşdırdığı başlıca suallar “nou-hau”-nun əşya yoxsa qeyri-maddi əmlak hüququ olaraq tanınması və bu suala verilən cavaba uyğun olaraq “nou-hau” müqavilələrinin hüquqi mahiyyəti və tətbiq ediləcək hüquq normaların müəyyən olunmasıdır. Bu mənada “nou-hau” müqavilələri sui generis müqavilə növü kimi qəbul edilməsi, eləcə də, bu cür müqavilələrdən irəli gələn mübahisələrə Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsinin 390-cı maddəsinin 7-ci bəndinə müvafiq olaraq, işgüzar adətlər, işgüzar adət olmadıqda isə həmin Məcəllənin 11-ci maddəsinin 2-ci bəndinə uyğun olaraq ədalət, insaf və mənəviyyat tələblərini nəzərə almaqla hüququn analogiyasının tətbiqinin perspektivləri araşdırılır.
Müəllif :
Elnur Kərimov
Nəşr tarixi : 2021
Sənədlərin saxtalaşdırılması və belə hallarla mübarizə haqqında qeydlər isə hələ qədim Roma hüquq mənbələrində öz əksini tapmışdır. Siseronun etiraf etdiyi kimi, «hətta bəzi vicdanlı adamların da sənədləri saxtalaşdırmaq yolu ilə varlanmaq imkanı yarandıqda buna əl atdıqlarını görürük» [1, s.175]. Eramızdan əvvəl 1-ci əsrdə Roma hökmdarı Sulla tərəfindən sənədlərin saxtalaşdırılmasını həyata keçirən şəxslər barədə məsuliyyət nəzərdə tutan «Korneliya» adlanan qanunu imzalanmışdı. Bu qanuna uyğun olaraq saxta vəsiyyətnamə hazırlayan, saxta sənədlərə möhür vuran, əsl vəsiyyatnaməni gizlədən, sənədlərin mətninə əlavə, pozma, üstdən düzəltmə və digər yollarla dəyişikliklər edən şəxslər cəzalandırılırdı [2, s.213]. Orta əsrlərdə bir çox ölkələrdə sənədlərin saxtalaşdırılması hallarına qarşı mübarizə daha da sərtləşdirilmiş, buna görə məsuliyyət nəzərdə tutan xüsusi normalar ayrı-ayrı qanunvericilik aktlarına daxil edilmişdi. Məsələn, XVI əsrin 1-ci yarısında Fransada sənədlərin saxtalaşdırılması hallarının artmasının, nəticədə də əhaliyə və dövlətə həmiyyətli əmlak ziyanın vurulmasının qarşısını almaq məqsədilə Kral I Frantsisk 1532-ci ildə bu kateqoriyalı cinayətlərə görə daha sərt cəzaları müəyyən edən xüsusi qanunvericilik aktını imzalamışdı.
Müəllif :
Aysel Aslanova - Ədliyyə Nazirliyinin Məhkəmə Ekspertizası Mərkəzi Sənədlərin texniki ekspertizası şöbəsinin aparıcı eksperti
Nəşr tarixi : 2022
The most common way of transporting the goods is still the sea; hence, the rules relating to the carriage of goods by the sea should be clearly examined. Transportation of goods by sea can involve different aspects of the law such as carriage contract, insurance, liability and compensation. There are different clauses and obligations in the contract which should be followed by the shipper. One of the most important clauses is deviation meaning departing from the usual or the customary route. The fault is imputed to the shipper unless he proves it justifiable or having a deviation clause in its contract. In case the deviation is not justifiable such as deviation in order to be fuelled cheaper or in order to discharge labour, and any perils of the sea occur causing loss or damage to the cargo, the shipper is responsible and the insurer will not cover damages. Also, there are examples in which deviation can be regarded as justified. This article will examine deviation, justified deviation and go through different historical and up to date cases in this regard and how it has changed in the track of time.
Müəllif :
Hoda Asgarian
Nəşr tarixi : 2021