Azərbaycan Respublikasında elektron hökümətin inkişaf istiqamətləri və inkişafın beynəlxalq və yerli dəyərləndirmə meyarları - Polis Akademiyasının Elmi Xəbərləri Elmi Hüquq Jurnalı №1 (2022)

Azərbaycan Respublikasında elektron hökümətin inkişafı istiqamətlərindən danışarkən mütləq şəkildə e-hökümətin formalaşdırılması sahəsində ilk normativ akt kimi “Azərbaycan Respublikasında 2010-2011-ci illərdə “Elektron hökumət”in formalaşdırılması üzrə Fəaliyyət Proqramı”nın təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Nazirlət Kabinetinin 14 may 2010-cu il tarixli, 136s saylı sərəncamını hesab etmək olar [1]. Sərəncama əsasən Azərbaycan Respublikasında 2010-2011-ci illərdə “Elektron hökumət”in formalaşdırılması üzrə fəaliyyət planı təsdiqlənmiş və faəliyyət planı üzrə əlaqələndirici orqan kimi Azərbaycan Respublikasının Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyaları Nazirliyi müəyyən edilmişdir. Sərəncamda e-hökümətə belə anlayış verilmişdir: Dövlət orqanlarının fəaliyyətinin səmərəliliyinin və operativliyinin yüksəldilməsi, əhali, biznes qurumları ilə, həmçinin öz aralarında əlaqələrin asanlaşdırılması və sərbəstləşdirilməsi məqsədilə informasiya-kommunikasiya texnologiyalarından istifadə edilməsi başa düşülür.
Müəllif : Ümman Ağamalıyev - AMEA-nin Hüquq və insan haqları institutunun dissertantı, Azərbaycan Respublikasının Vəkillər Kollegiyasının üzvü, Milli Aviasiya Akademiyasının müəllimi
Nəşr tarixi : 2022

Müasir dövrdə cinayətkarlığa qarşı mübarizədə informasiya texnologiyalarının rolu - Polis Akademiyasının Elmi Xəbərləri Elmi Hüquq Jurnalı №1 (2022)

Azərbaycan Respublikasında kriminogen şəraitdə cinayətkarlığın peşəkarlığının yüksək dərəcədə səciyyələndiyi, cinayətlərin əksəriyyətinin mütəşəkkil cinayətkar qruplar tərəfindən müxtəlif növ texniki vasitələrdən istifadə olunmaqla törədildiyi halda, insanların həyatını, sağlamlığını, hüquq və azadlıqlarını, hüquqi şəxslərin qanuni mənafelərini, dövlət sirrini və milli təhlükəsizliyi cinayətkar qəsdlərdən müdafiə edən əməliyyat-axtarış fəaliyyəti subyektlərinin rolu əhəmiyyətli dərəcədə artmaqdadır.
Müəllif : Orxan Məmmədov - Azərbaycan Respublikası DİN-in Polis Akademiyasının “Daxili işlər orqanlarında əməliyyat-axtarış fəaliyyəti” kafedrasının müəllimi, polis mayoru
Nəşr tarixi : 2022

Düşmən dövləti tərəfindən 30 il ərzində işğal altında qalmış Azərbaycan torpaqlarında törədilmiş ekoloji cinayətlər - Polis Akademiyasının Elmi Xəbərləri Elmi Hüquq Jurnalı №1 (2022)

İşğal olunmuş ərazilərdə həyata keçirilmiş qeyri-qanuni fəaliyyət və təbii ehtiyatların istismarı iqtisadi kontekstlə yanaşı, həm də bir sıra ekoloji problemlərə gətirib çıxarmışdır. Meşələrin qırılması və yandırılması, su ehtiyatlarının çirklənməsi, flora və faunanın məhv edilməsi, regionda yerin təkinin talan edilməsi nəticəsində ekoloji tarazlıq pozulmuşdur. Beynəlxalq hüquq istənilən hərbi işğalı öz xarakterinə görə “müvəqqəti işğal” kimi təsnif edir və işğalçı ölkənin işğal edilmiş ərazi üzərində suverenlik əldə etməsini nəzərdə tutmur, buna görə də işğal faktı ilə əlaqədar həmin ərazinin hüquqi statusu dəyişmir.Anneksiyanın (ilhaqın) istənilən forması qadağan olunduğundan, işğalçı ölkənin bu ərazidə hüquqi, sosial və iqtisadi strukturun dəyişdirilməsi məqsədilə fəaliyyət göstərmək azadlığı yoxdur. Hərbi təcavüzün nəticəsi olan ilhaq tanınmamalıdır [9s.43]. Azərbaycanın əvvəl işğal olunmuş bütün ərazilərində 260 min hektara yaxın meşə ərazisi var idi, lakin son 30 il ərzində meşə örtüyü sürətlə azalmışdır.
Müəllif : Xəyalə Kələşova - AMEA-nın Hüquq və İnsan Haqları İnstitutunun “Dövlət təhlükəsizliyinin hüquqi təminatı” şöbəsinin böyük elmi işçisi
Nəşr tarixi : 2022

Region dövlətlərinin beynəlxalq əməkdaşlığı sahəsində hərbi qanunvericiliyin xüsusiyyətləri - Polis Akademiyasının Elmi Xəbərləri Elmi Hüquq Jurnalı №1 (2022)

Hər bir dövlətin hərbi qanunvericiliyi, bir qayda olaraq, dövlətin milli təhlükəsizliyinin tərkib hissəsi kimi çıxış edir və müəyyən edilmiş nəzəri bazaya əsaslanır. Bu mənada müdafiə sahəsində normativhüquqi aktlar bir qayda olaraq hərbi doktrinaya əsaslanır və dövlətin hərbi, yaxud müdafiə sahəsində həyata keçirdiyi bütün tədbirlər bu doktrinaya əsaslanır. Dövlətin həyata keçirdiyi xarici siyasətdə, beynəlxalq əməkdaşlıq əlaqələrinin qurulmasında, xüsusilə, qonşu dövlətlərin, region dövlətlərinin hərbi doktrinası da ətraflı olaraq hərbi ekspertlər tərəfindən tədqiq edilir və nəzərə alınır. Əslində regionda yerləşən dövlətlərin birbirləri ilə münasibətdə xarici siyasəti onların hərbi doktrinalarının analizi zamanı aşkar edilir. Bu baxımdan, Azərbaycanın yerləşdiyi Cənubi Qafqaz, Xəzər hövzəsi regionunda digər dövlətlərin hərbi doktrinalarının tədqiq edilməsi mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Dövlətin hərbi qanunvericiliyi onun dinc və yaxud hərbi təhlükələr dövründə, münaqişə dövründə müdafiə siyasətinin həyata keçirilməsinin əsasını təşkil edən normativ-hüquqi aktların məcmusunu təşkil edir.
Müəllif : Həbib Hacıyev - Bakı Dövlət Universiteti, Hüquq fakültəsi, Əqli mülkiyyət hüququ kafedrasının müəllimi
Nəşr tarixi : 2022

Dövlət immuniteti: doktrina, tənzimləmənin hüquqi əsasları və məhkəmə praktikası - Polis Akademiyasının Elmi Xəbərləri Elmi Hüquq Jurnalı №1 (2022)

Beynəlxalq hüquq bərabərlərin hüququdur və bu hüquq bəyan edir ki, bütün dövlətlər suverenliyə xas olan hüquqlardan tam şəkildə, sərbəst surətdə istifadə etmək kimi müstəsna hüquqa malikdirlər və digər dövlətlər də öz növbəsində bu hüquqlara hörmət etməli və onların həyata keçirilməsinə müdaxilə etməməlidirlər. BMT Baş Assambleyası məsələnin əhəmiyyətinə xüsusi toxunaraq dəfələrlə dövlətləri başqa dövlətlərin suverenliyinə zidd olan qanunların qəbulundan, inzibati xarakterli tədbirlərin tətbiqindən, əsassız mühakimə yurisdiksiyasının həyata keçirilməsindən imtina etməyə çağırıb. Deməli, dövlət tərəfindən reallaşdırılan yurisdiksiya və istənilən digər fəaliyyət tədbirləri beynəlxalq hüquqla tanınan immunitetlərə riayət etmək şərti ilə həyata keçirilməlidir.
Müəllif : Elnur Əliyev
Nəşr tarixi : 2022

Beynəlxalq vergi hüququnun formalaşması və inkişaf tarixi - Polis Akademiyasının Elmi Xəbərləri Elmi Hüquq Jurnalı №1 (2022)

Vergi münasibətlərinin beynəlxalq-hüquqi inkişaf tarixinə dair əsərlərin əksəriyyətində qeyd edildiyi kimi, vergi məsələləri üzrə ilk sazişlər XIX əsrin ortalarından imzalanmağa başlamışdır[13, 9-10]. 1843-cü ildə Belçika, Fransa ilə vergi sazişi imzaladı, 1845-ci ildə isə Niderland və Lüksemburqla müvafiq sazişlər imzalandı. Həmin sazişlər, vətəndaşların vərəsəlik qaydasında alınan əmlakına münasibətdə ikiqat vergitutmanın aradan qaldırılması üzrə yalnız ümumi qaydalar nəzərdə tutaraq, vergi xidmətlərinin inzibati-hüquqi qarşılıqlı təsiri və vergi məlumatlarının mübadiləsi kimi məsələləri tənzimləyirdi.
Müəllif : Bəxtiyar Aslanbəyli - AMEA-nın Hüquq və İnsan Haqları İnstitutunun dissertantı
Nəşr tarixi : 2022

Avropa İttifaqında fərdi məlumatlara nəzarət edən müstəqil nəzarət orqanları və bu praktikanin Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyində tətbiq olunması - Polis Akademiyasının Elmi Xəbərləri Elmi Hüquq Jurnalı №1 (2022)

Onilliklər ərzində Aİ məlumatların qorunması qanununun yüksək standartlarına malikdir. Qanun fərdlərə xüsusi məlumatların qorunması hüquqlarından istifadə etmək hüququ verir və onların məlumatlarını emal edən təşkilatları (dövlət və ya özəl sektor) bu hüquqlara hörmətlə yanaşmağı öhdəsinə götürür. 2018-ci ilin may ayında Aİ-də tam tətbiq oluna bilən Ümumi Məlumatların Mühafizəsi haqqında Qaydalar GDPR, rəqəmsal dövrün fəsadlarını aradan qaldırmaq üçün yenilənmiş, dünyada məlumatların mühafizəsi üzrə qanunvericiliyin ən əhatəli və mütərəqqi hissəsidir. Qlobal miqyasda məlumatların qorunması (bəzən Aİ-yə daxil olmayan ölkələrdə məlumatların məxfiliyi kimi adlandırılır) qanunlarında artım müşahidə olunur. Bu qanunların bir çoxu uzun müddət məlumatların mühafizəsi qanununda qızıl standart hesab edilən Aİ qaydalarından güclü şəkildə təsirlənir. Hazırda dünyanın 100-dən çox ölkəsində məlumatların mühafizəsi ilə bağlı qanunlar mövcuddur: bu ölkələrin yarısından çoxu Avropadadır. Aİ-də məxfilik və məlumatların qorunması mütləq hüquqlar deyil və Aİ-nin Əsas Hüquqlar Xartiyasına uyğun olaraq müəyyən şərtlərlə məhdudlaşdırıla bilər. Məxfilik və məlumatların qorunması hüquqlarının digər Aİ dəyərlərinə, insan hüquqlarına və ya ifadə azadlığı, mətbuat azadlığı və ya məlumat əldə etmək azadlığı kimi əsas hüquqlar kimi ictimai və şəxsi maraqlara qarşı tarazlaşdırılması tələb oluna bilər.
Müəllif : Aysel Hacıyeva - Bakı Dövlət Universiteti Hüquq fakültəsi İnsan hüquqları və informasiya hüququ UNESCO kafedrasının dissertantı
Nəşr tarixi : 2022

Система гарантий права на заработную плату в правовой системе Азербайджанской Республике - Polis Akademiyasının Elmi Xəbərləri Elmi Hüquq Jurnalı №1 (2022)

Одним из основных прав работника ст. 9 Трудового Кодекса Азербайджанской Республики (далее: ТК АР) называет право получать заработную плату не ниже установленного законодательством минимального размера, а также получать дополнительную заработную плату при привлечении к работе сверх рабочего времени или требовать ее выплаты [1]. Таким образом, возникает вопрос о гарантиях этого права. Полагаем, что при определении последнего невозможно не учитывать правовую природу заработной платы. Поскольку правом на заработную плату наделяется исключительно одна сторона трудовых правоотношений, определение гарантий права на заработную плату должно быть сформулировано исключительно по отношению к работникам. Следовательно, в отношении работодателей рассматриваемая категория не применима.
Müəllif : Лала Алескерова - доцент кафедры Трудового и экологического права юридического факультета Бакинского Государственного Университета, доктор философии по праву Ниджат Сафиев - Магистрант кафедры Трудового и экологического права юридического факультета Бакинского Государственного Университета
Nəşr tarixi : 2022

Vərəsəlik münasibətlərinin kollizion hüquqi tənzimlənməsi sahəsində Azərbaycan Respublikası qanunvericiliyinin xüsusiyyətləri - Polis Akademiyasının Elmi Xəbərləri Elmi Hüquq Jurnalı №1 (2022)

Miras qalan əmlakın müqəddəratının həll edilməsi məsələsi mühüm şəxsi və ictimai əhəmiyyətə malikdir. Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının (bundan sonra – Konstitusiya) 29-cu maddəsinin VII hissəsi vərəsəlik hüququnun təminatına konstitusion zəmanət verir. Konstitusiyanın bu maddəsi vəsiyyət etmə hüququnu geniş anlamda bəyan edərək, vərəsəlik hüququnun təminatı kimi miras qoymağı, yəni bir tərəfdən vəsiyyət edə bilmək hüququnu, digər tərəfdən vərəsə olaraq mirası qəbul edib ona sahib olmaq hüququnu nəzərdə tutur.
Müəllif : Xanımana Qafarova - Bakı Dövlət Universiteti Hüquq fakültəsi Beynəlxalq xüsusi hüquq və Avropa hüququ
Nəşr tarixi : 2022

Nikah müqaviləsi haqqında konsepsiyalar - Polis Akademiyasının Elmi Xəbərləri Elmi Hüquq Jurnalı №1 (2022)

Respublikamızın qüvvədə olan ailə qanunvericiliyində nikah, əsasən, klassik nikah anlayışı müddəalarına söykənsə də, müqavilənin də bağlanmasına icazə verilir. Lakin bir çox qərb dövlətlərindən fərqli olaraq, milli qanunvericiliyimizdə bu müqavilənin məzmunu yalnız əmlak münasibətləri ilə bağlı ola bilər və şəxsi münasibətlərin müqavilədə nəzərdə tutulmasına yol verilmir Azərbaycan Respublikası AM-nin 38.1-ci maddəsinə əsasən, nikah müqaviləsi nikaha daxil olan şəxslər arasında bağlanan, nikah dövründə və (və ya) nikah pozulduqda ər-arvadın əmlak hüquqlarını və vəzifələrini müəyyən edən sazişdir.
Müəllif : M.D.Dəmirçiyeva - BDU, Mülki hüquq kafedrasının müdiri
Nəşr tarixi : 2022