Azərbaycan Respublikasında kredit münasibətlərini tənzimləyən mülki hüquq müqavilələrin xüsusiyyətlərini müəyyən etmək üçün ilk növbədə “kredit” və “kredit müqaviləsi” kimi anlayışların nisbəti və qarşılıqlı əlaqəsi məsələlərinin müəyyən edilməsi vacib əhəmiyyət kəsb edir. “Kredit” və “kredit müqaviləsi” kimi kateqoriyalar bir-birindən fərqli olan anlayışlardır. Guman etmək olar ki bu, “kredit” kateqoriyasının iqtisadi cəhətdən şərh edilməsi ilə əlaqədardır. Elmi iqtisadi ədəbiyyatda “kredit” anlayışından, onun mülki qanunvericiliyində əks olunmuş təri-findən fərqli, daha geniş münasibətlər dairəsinin göstərilməsi məqsədilə istifadə edilməsinə rast gəlmək olar.
Müəllif :
Vəfa İsmayılova - Bakı Dövlət Unversiteti, “Mülki hüquq” kafedrasının doktorantı
Nəşr tarixi : 2023
Azərbaycanın hüquq tarixi çərçivəsində əcnəbilərin hüquqi vəziyyətinə dair məsələ indiyə qədər bilavasitə araşdırma obyektinə çevrilməsə də, ölkəmizin tarixi təkamülünün müxtəlif mərhələlərində rast gəlinən tarixi qaynaqların və hüquqi mənbələrin məzmununda bu problemin müxtəlif təzahürləri ilə qarşılaşmaq mümkündür. Məqalədə Azərbaycan hüdudlarında əcnəbilərin hüquqi statusu probleminin qədimlərdən indiyədək olan vəziyyəti araşdırılır, onun normativ təzimlənməsinin dərəcəsi aydınlaşdırılır və bu zaman müvafiq hüquqi aktlarda əcnəbilərlə bağlı müəyyən edilmiş normaların səciyyəvi cəhətləri təhlilə məruz qalır. Tarixilik, müqayisəlilik, obyektivlik və sistemli yanaşma metodlarından istifadə olunmaqla tarixi-hüquqi faktların mahiyyətinə nüfuz edilir, bu problemlə bağlı müxtəlif tarixi dövrlərdə baş vermiş hüquqi proseslər arasındakı əlaqələr açılıb göstərilir.
Müəllif :
Xəyyam İsmayılov - h.e.d., BDU-nun Dövlət və hüquq nəzəriyyəsi və tarixi kafedrasının professoru
Nəşr tarixi : 2021
Hazırkı məqalədə hüquqi dövlətdə məhkəmə hakimiyyətinin yeri, məhkəmə qərarlarına olan tələblər, onların qanunilik təminatları, insan hüquq və əsas azadlıqları baxımından onların əhəmiyyəti və dövlətin beynəlxalq əməkdaşlıq münasibətlərində rolu qeyd edilir, beynəlxalq hüquq normalarının tətbiqi, məhkəmə presedent hüququnun nəzərə alınması məhkəmə qərarlarının qanuniliyi təminatı kimi nəzərdən keçirilir. Məhkəmə qərarlarının konstitusion hüquqi təminatlarının müəyyən olunması məhkəmə təcrübəsində vahid yanaşmadan çıxış etməyi zəruri edir ki, bu da nəticə etibarilə hüquq müəyyənetmə prinsipi baxımından, qeyri-müəyyən hüquqi mövqelərin aradan qaldırılmasını şərtləndirir.
Müəllif :
Rəşid Rzayev - h.ü.f.d, Bakı şəhəri Xətai rayon Məhkəməsinin sədri
Şəhriyar Əliyev - h.e.d, Bakı şəhəri Xətai rayon Məhkəməsinin hakimi
Nəşr tarixi : 2021
Статья посвящена вопросу основы и механизмы разрешения споров в рамках ВТО. Отмечается, что механизм разрешения споров в рамках ВТО проходит через институциональную систему Организации, связывая ее с функцией ВТО. В рамках ВТО система разрешения споров в Органе по разрешению споров не только состоит из комплексной совокупности различных элементов, но также основывается на альтернативах. Действие альтернативных методов разрешения споров в рамках ВТО связана со «свободой передвижения», предоставленной этой организации со стороны ГАТТ. Отсутствие директивы по отношению к методу разрешения споров связано с долгосрочной легализацией уровеня экономического развития государств. Несмотря на то, что разрешение споров в рамках ВТО имеет конвенционную основу, тот факт, что разрешение споров состоит из различных систем, делает неопределенным создание в ближайшем будущем международного торгового суда (или арбитража).
Müəllif :
Дильбер Маммадова - Докторант кафедры Международного частного права и европейского права Бакинского государственного университета
Nəşr tarixi : 2021
Məqalədə neft hüququ və ya lex petrolea barədə nəzəri fikirlər hüquq ədəbiyyatlarında fikir müxtəlifliyi əsasında geniş təhlil edilir. Qeyd edilir ki, lex petrolea neft sənayesinin qloballığı və əhəmiyyəti nəzərə alınmaqla beynəlxalq hüquqda kifayət qədər geniş paya malikdir. Müəllif belə nəticəyə gəlir ki, neft hüququ və ya lex petrolea həm beynəlxalq ümumi hüququn, həm də beynəlxalq xüsusi hüququn predmetinə daxil olan məsələləri ehtiva edən hüquq sahəsi kimi qəbul edilə bilər.
Müəllif :
Anar Pənahov - Bakı Dövləti Universiteti, “Beynəlxalq ümumi hüquq” kafedrasının dissertantı
Nəşr tarixi : 2021
İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı (İƏİT) investisiya münasibətləri sahəsində bir sıra sənədlərin qəbulu yolu ilə beynəlxalq investisiya hüququnun unifikasiyasına mühüm töhfə vermişdir. Həmin sənədlər arasında Beynəlxalq investisiyalar və transmilli korporasiyalar haqqında Bəyannamə, Kapitalın hərəkətinin liberallaşdırılması üzrə İƏİT Məcəlləsi, İƏİT-in Cari görünməz əməliyyatlarının liberallaşdırılması Məcəlləsi, İnstitusional investorlar üçün uzunmüddətli investisiya maliyyələşdirilməsi üzrə "İyirmilər Qrupu" və İƏİT-in Yüksək səviyyəli Prinsipləri, İnvestisiyalar sahəsində İƏİT Çərçivə konsepsiyası və s. sənədlər xüsusilə qeyd edilməlidir. Təcrübə göstərir ki, demək olar ki, bütün İƏİT ölkələri ümumi liberallaşdırma qaydasından azad olmaq üçün onlara verilən imkanlardan olduqca fəal istifadə edirlər. Edilən qeyd-şərtlərin sayına görə bir ölkənin investisiya rejiminin nə qədər liberallaşdırıldığını kifayət qədər dəqiq bir şəkildə qiymətləndirmək olar. İƏİT-də bu göstərici çox geniş dəyişir, lakin yenə də bəzi ümumi məqamları qeyd etmək olar. İnvestisiya sahəsində İƏİT Çərçivə Konsepsiyası (2006/2015) və digər beynəlxalq mexanizmlərin geniş spektrli şərtlərinin mövcudluğu, inkişaf etməkdə olan ölkələrin və biznes birliklərinin nümayəndələri daxil olmaqla genişləndirilmiş bir üzvlüyə cəlb edilməsi, həmçinin İƏİT-in G20 ilə investisiya siyasəti inklüzivlik prosesini artıran amillərdir.
Müəllif :
Malik Ramazanzadə - Bakı Dövlət Universitetinin doktorantı
Nəşr tarixi : 2021
Məqalə Aİ-da informasiyaya çatımlıq prinsipi, onun Aİ qanunvericiliyində əks olunması, şəffaflığın bu proseslərə təsiri və müxtəlif üzv dövlətlərdə informasiyaya çatımlıq prinsipinin necə ehtiva olunmasından bəhs edir. Şəffaflıq müasir demokratiyalarda, xüsusi ilə Aİ kimi yeni demokratiyada sürətlə inkişaf edən elementə çevrilmişdir. Stabil demokaratiyalar ictimai güvən, etimad üzərində qurulur və buna əsaslanır. Post-modern demokratiyalarda etimad seçkili nümayəndələrin nəzarətinə əsaslanırdi ki, bu da çox uzun davam etmirdi.
Müəllif :
Aysel Hacıyeva - Bakı Dövlət Universitetinin dissertantı
Nəşr tarixi : 2021
Məqalədə xüsusi (hibrid) məhkəmə orqanlarının fəaliyyətində müharibə cinayətlərinə görə məsuliyyətə cəlbetmə problemi hüquq ədəbiyyatında mövcud fikir müxtəlifliyi və beynəlxalq praktika əsasında geniş təhlil edilir. Qeyd edilir ki, müharibə cinayəti anlayışının formalaşması yalnız nəzəri işin (müxtəlif konsepsiya, nəzəriyyə və baxışların) yox, həmçinin hüquq normalarının tətbiqi ilə meydana çıxan praktiki işin nəticəsində formalaşır. Bu cəhətdən beynəlxalq tribunallar və Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi ilə yanaşı, xüsusi (hibrid) məhkəmələr də bu istiqamətdə mühüm rol oynayırlar. Qeyd edilənləri nəzərə alaraq bu istiqamətdə həmin təcrübənin də ətraflı öyrənilməsi, beynəlxalq praktikanın və milli qanunverciliklərin zənginləşdirilməsi zəruridir.
Müəllif :
Mehriban Eyyubova - Bakı Dövlət Universitetinin Hüquq fakültəsinin Beynəlxalq ümumi hüquq kafedrasının dosenti, hüquq üzrə fəlsəfə doktoru
Nəşr tarixi : 2021
Məqalədə köləliyə qarşı mübarizə üzrə universal səviyyədə qəbul edilən beynəlxalq müqavilələr təhlil edilir. Uşaq və qadınlara qarşı istismarı qadağan edən beynəlxalq normaların sistemi, beynəlxalq öhdəliklərin xarakteri tədqiq edilir. Xüsusən də köləlik, qeyri-qanuni məcburi əmək insan alverinin formaları kimi uşaqların, qadınların timsalında universal aktlar əsasında təhlil edilir. İnsan hüquqları üzrə beynəlxalq hüquq normalarının dövlətlərin inzibati tədbirlərindən üstün olduğu vurğulanır. Qəbul edilmiş beynəlxalq sənədlərin mühüm çatışmazlığı kimi həmin aktların iştirakçı dövlətlər tərəfindən yerinə yetirilməsinə nəzarət edəcək bilavasitə beynəlxalq nəzarət mexanizminin olmaması qeyd edilir. Əksər halda qurbanların ümumtanınmış hüquqlarına istinad edilsə də “qurbanlara yardım və onların müdafiəsi” qaydası iştirakçı dövlətlərin diskresion səlahiyyətindədir. Qorunma tədbirləri “qanunvericiliyin imkan verdiyi həcmdə”, “zərurət olduğu halda”, “qurbanların fiziki təhlükəsizliyini təmin etməyə çalışır” kimi yumşaq və qeyri-müəyyən öhdəliklər beynəlxalq hüquqi tənzimetmənin əhəmiyyətinə mənfi təsir göstərir.
Müəllif :
Sona Qələndərli - hüquq üzrə fəlsəfə doktoru, Bakı Dövlət Universiteti İnsan hüquqları və informasiya hüququ üzrə UNESKO kafedrasının doktorantı
Nəşr tarixi : 2021
Beynəlxalq qeyri-hökumət təşkilatları beynəlxalq münasibətlərdə bir hüquqi şəxs kimi iştirak etdikləri üçün təbiət baxımından şəxsiyyətləndirilir. Hər beynəlxalq qeyri-hökumət təşkilatı xarici cəhətdən təcrid olunmuşdur - öz adı, dövlət mənsubiyyəti, öz nizamnaməsi və s. Beynəlxalq qeyri-hökumət təşkilatlarının beynəlxalq hüququn digər subyektləri üçün xarakterik olan bütün hüquqi subyekt əlamətləri yoxdur. Beynəlxalq qeyri-hökumət təşkilatlarının beynəlxalq hüquq normalarını yaratmaq və tətbiq olunmasını təmin etmək qabiliyyəti yoxdur - bunlar qanun yaradıcılığı və hüquq-mühafizə funksiyalarına tam sahib deyillər. Beynəlxalq qeyri-hökumət təşkilatlarının hüquq subyektliyinin əhatə dairəsinə gəldikdə, burada biz beynəlxalq hökumətlərarası təşkilatlar üçün tanındığı dərəcədə tanınmağın mümkünsüz olduğunu düşünürük. Beynəlxalq qeyri-hökumət təşkilatlarının hüquq subyektliyi, təşkilatın məşvərətçi statusu ilə məhdudlaşan sırf funksional xarakter daşıyır.
Müəllif :
Elnarə Mirzəyeva - Hüquq üzrə fəlsəfə doktoru, Bakı Dövlət Universiteti
Nəşr tarixi : 2021
.jpg)
